Tuckman Modeli Nedir?
Proje ekiplerinin, oluşmasından başlayarak dağılmasına kadar geçen sürede, kendi doğal gelişim süreçlerinden geçerek şekillendiğine dair genel bir kanı mevcuttur. Bu süreçler, proje ekibinin dinamiklerine göre değişiklik gösterebilir. Ekibin gelişimi yavaş ilerleyebilir, durabilir ve hatta gerileyebilir. 5 aşamadan oluşan bu ekip geliştirme modeli, 1965 yılında eğitim psikoloğu Bruce Tuckman tarafından oluşturulmuştur. Tuckman ekip gelişim modeli olarak da anılır. Tuckman ekip gelişim modelinin temelini oluşturan ve PMP sertifika sınavında karşınıza çıkabilecek olan 5 aşama aşağıdaki gibidir:
.png)
Ekibin Gelişim Basamakları - Tuckman Modeli Evreleri
Forming (Oluşturma): Tuckman ekip oluşturma modelinde yer alan ekip oluşturma aşamalarının ilk safhasında proje ekibi bir araya gelir ve projedeki rolleri ve sorumlulukları hakkında bilgi edinir. Bu aşamada proje ekibi üyeleri arasında çok az etkileşim olur çünkü daha çok proje ve proje yöneticisi hakkında bilgi sahibi olurlar. Bu aşamada toplanan ekibin amacının ve misyonunun ne olduğu, hangi değerlerin temel alındığı ve rol ve sorumlulukların neler olduğu, ekip içi iletişimin nasıl sağlanacağı gibi başlangıca özgü temel hususlar sorgulanır.
Storming (Fırtına): Tuckman Ekip Modeli'nin ikinci ekip oluşturma aşamasında proje ekibi, proje pozisyonları, liderlik ve projenin yönetimi için mücadele eder. Proje ekibi, proje liderine ve diğer ekip üyelerine karşı düşmanca davranabilir, ekip üyeleri ortaya çıkan fikirlere meydan okuyabilir ve proje çalışmasıyla ilgili kendi fikirlerini savunmaya geçip ve kendilerine uygun taleplerde bulunmaya çalışabilir. Bu ekip gelişim basamağının süresi, bu aşamada gerçekleşen tartışma ve öfke miktarı, proje ekibinin birlikte çalışmak isteyip istemediğine, projenin niteliğine ve proje yöneticisinin kontrolüne bağlı olarak değişir. Storming basamağı çatışmanın en yüksek seviyelerde olduğu, dolayısıyla da çatışma yönetiminin en sık kullanıldığı ekip oluşturma aşamasıdır. Ekip üyeleri arasındaki düşünce, altyapı, yaklaşım farklılıkları ele alınır. Her ne kadar ekip oluşturmanın yönetilmesi en zor safhası olsa da, aşamanın sonunda elde edilen kazanımlar için fırsat yaratır. Bu kazanımlar şunlar olabilir:
- Farklı kişi profillerinin ortaya çıkması ve ekip tarafından daha iyi anlaşılması,
- Çatışmalardan elde edilen fikirlerin ekip tarafından yapıcı bir şekilde kullanılması,
- Geliştirilebilecek alanlarla ilgili ekipten geri bildirim toplanması,
- Bireylerin olaylara yaklaşım şekillerinin ortaya çıkması ve ekip tarafından özümsenmesi
Norming (Düzen): Proje ekip üyeleri, proje kapsamında verilen işleri bu ekip oluşturma aşamasında halletmeye başlar, birbirlerine güvenmeye başlar ve genellikle proje görevlerini tamamlar. Tuckman modelinin storming aşamasında tespit ettiğimiz fırsatları avantaja çevirmeye başladığımız basamaktır aynı zamanda. Bu aşamada takımın genelini temsil edebilecek karar verme modelleri oluşturulabilir. Ekibin durduğu pozisyon daha iyi anlaşılabilir ve geleceğe dair proaktif planlar yapılabilir.
Performing (Gerçekleştirme): Tuckman Ekip Gelişim Modeli'ne göre ekip oluşturma sürecinin en verimli aşamasıdır. Bir proje ekibi bu aşamaya ulaşabilirse, birbirlerine güvenirler ve birlikte iyi çalışırlar, sorunlar ve sorunlar hızlı ve etkin bir şekilde çözülür. Ekibin verimliliği artar. Bu aşamada ekibin işleyişi yağlanmış bir makine gibidir. Ekip üyeleri birbirlerini takdir eder, birbirlerine bağlılık gösterirler ve genellikle farklı yaklaşımlarla da olsa fikir birliğine varırlar. Bu aşamada ekip üyeleri çatışma yönetimini kendileri gerçekleştirebilir.
Adjourning (Çözülme): Proje tamamlandıktan sonra, ekip bir birim olarak diğer görevlere geçer veya proje ekibi dağılır ve ekip üyeleri diğer işlere devam eder. Ekip oluşturma sürecinin son aşamasıdır. Ekibin gelişim basamakları çözülme sürecinin hayata geçirilmesiyle tamamlanmış olur.
İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar
