McGregor'un X ve Y Liderlik Teorisi Nedir?

McGregor tarafından ilk kez ortaya atılarak yönetim literatürüne kazandırılan X ve Y teorisi ve daha sonra buna eklenen Ouchi'nin Z teorisi, Tuckman modeli ve Maslow ihtiyaçlar modeli ile birlikte özellikle kaynak yönetimi bilgi alanı kapsamında yürüteceğimiz süreçlerde, hem planlama aşamasında hem de uygulama aşamasında karşımıza çıkabilecek olan liderlik teorilerinden birisi. Proje yöneticisi adaylarının PMP sertifika sınavında karşılarına çıkması çok yüksek ihtimal olan bu motivasyon teorisi, ilk olarak Douglas McGregor tarafından 1957 yılında yayınlanmış olan, "İşletmenin İnsan Boyutu eserinde ortaya atılan X ve Y yaklaşımı, iki farklı tipteki yöneticilerin çalışanlara yaklaşımlarındaki ayrışmaları temel almıştır. 

McGregor'un X Kuramı Nedir?

McGregor liderlik kuramına göre, X yaklaşımı kapsamına giren liderler, insanların çoğunluğunun çalışmayı sevmediğine ve çalışmaktan imtina etmek adına yollar aradığına inanır. Bu kurama göre, bu çalışanlar sorumluluk almayı sevmez, değişime yeniliğe kapalıdır. Çalışanların görevlerini yerine getirmek için yeterli özveriye sahip olmadıklarını, sürekli olarak yönetilmelerinin gerektiği ve yaptığı işin gerektirdiği şeyleri işini tehlikede hissetmedikçe tam anlamıyla yerine getiremeyeceğini düşünürler. Bu nedenle X kuramı kapsamına giren liderler için aşırı kontrolcü sıfatını kullanabiliriz. Bu tip liderler, çalışanların yalnızca, ceza, pozisyon veya para ile motive olabileceğini düşünürler.
X, Y ve Z Liderlik Teorisi

McGregor'un Y Kuramı Nedir?

Y Kuramı kapsamına giren yöneticiler ise, çalışanların doğru beklentilere sahip olduklarında, doğru bir şekilde motive edildiklerinde her zaman ellerinden gelenin en iyisini vermeye hazır olduklarını savunmaktadırlar. Bu tip liderler, her fırsatta ekiplerine destek olur, ekip üyelerinin sorunlarıyla ilgilenirler ve onları dinlerler. İnsanların doğru şartlarda yaratıcı olduklarını, sorumluluklarına bağlı olduklarını ve sürekli yönetilmeye ihtiyaç duymadıklarını düşünürler.

Ouchi'nin Z kuramı Nedir?

Teori Z kavramı ise bu iki teoriye ek olarak ilk kez William Ouchi tarafından ortaya atılmıştır. İşgücünün organizasyona bağlılığını temel alır. İlk uygulamaları 1980'li yıllarda Japonya'da görülmüştür. Bu teoriye uygun liderler, çalışanların hem iş yerinde hem de iş dışında iyi koşullarda olmasını önemser, kesintisiz istihdamı destekleyerek, hatta bazen ömür boyu iş vaadiyle çalışanlarının moral ve motivasyonlarını artırırlar.


İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar:


Yorumlar:

Abc.   21.01.2021
Acaba teori Z bir tamamlama ihtiyacından mı doğdu yoksa başlangıçta adı teori Z değil miydi? Gereksiz bir düşünce olabilir ama aklıma geldi birdenbire. 

Yorum Yap

Konu (Yazılması Zorunludur)

E-posta (Gizli kalacaktır) *

Yorum *