Kontrol grafikleri zaman içerisinde bir sürecin görünümünü, süreçte yer alan değişiklikleri ve sapmaları gösteren sürecin beklenen şekilde ilerleyip ilerlemediğine dair veri sunan proje yönetimi tekniğidir. Kontrol grafikleri vasıtasıyla sürecin beli özellikleri için ölçülen sayısal değerler zaman bazında grafik üzerinde işaretlenerek bir orta çizginin ve altta ve üstte bulunan kontrol limitlerinin varlığı kullanılarak takip edilirler.
Kontrol grafiklerine üretim süreçlerinde özellikle imal edilen ürünlerde meydana gelebilecek kalite hatalarının tespiti amacıyla sıkça kullanılırlar. Kalite yönetiminde kullanılan 7 temel araç ve teknikten biridir. Proje yönetiminde ise kalitenin kontrolü sürecinde kullanılması önerilir.
Aslında kalitenin kontrolü sürecindeki kontrol şekli, üretim sektöründe kullanımıyla neredeyse aynıdır. Çünkü, kalitenin kontrolü sürecinde de oluşturulacak bir teslimatta meydana gelebilecek hataların, ürün müşteriye teslim edilmeden tespit edilmesi amaçlanır. Teslimat üretiminin yanısıra maliyet ve zaman gibi önceden tahmin edilebilir proje kısıtlarında meydana gelen değişimlerin takip edilebilmesi için kullanılması da mümkündür. Ancak, PMI tarafından kalitenin kontrolü süreci dışında araç ve teknik olarak listelenmemiştir.
İstatistiksel olarak oluşturulan bir kontrol grafiğinde alt ve üst kontrol limitleri ortalama değerden 3 standart sapma uzaklıkta konuşlandırılır. Bu normal olarak süreçte görülen değişimlerin tespit edilebilmesi için önemlidir. Buna göre, aşağıdan ve yukarıdan 3 sigma uzaklık dahilinde bulunan değerlerin kabul edilebilir olduğu varsayılır. Bu kontrol limitleri bu değerden farklı olarak süreç özelinde spesifik olarak da belirlenebilir. Ancak genel uygulamalarda istatistik yöntemleri kullanılır ve 3 sigma değeri temel alınır. İstisnai olarak, kontrol limitleri içerisinde olmasına karşın üst üste yedi değer ortalamanın altında veya üstünde yer alıyorsa, sürecin kontrol dışı olduğuna kanaat getirilir. Buna 7 kuralı denir. Böyle bir durumun var olduğu tespit edildiğinde süreçte bazı düzeltmelerin yapılması gerekir.
Kontrol grafikleri oluşturulduktan sonra veri noktalarının olması gerektiği gibi dizildiği anlaşıldığında o sürecin kontrol altında olduğu öngörülür. Sürecin kontrol altında olmadığı tespit edildiğinde ise, toleransların dışında gerçekleşen veya beklenenin dışında gerçekleşen bazı durumların olduğu akla gelmelidir.
Kontrol Grafiği Örneği
Bir kontrol grafiği örneği incelemek ve kontrol grafikleri ile ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için bağlantıyı takip edebilirsiniz.
Ayrıca Bakınız: Sebep-Etki Şemaları Nelerdir?
