Yönetim teorilerinin en ünlülerinden birisi olan Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi teorisi ilk kez Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayınlanan 'A Theory of Human Motivation' insan psikolojisi odaklı kitabında ortaya atılan temel bir motivasyon teorisidir.
Maslow hiyerarşisinin ardında yatan mantık insanların ihtiyaçlarının arasında bir kategorilendirme ve bu kategoriler arasında da bir hiyerarşinin var olduğudur. Buna göre, insanların belirli kategoriler altında sınıflandırılan ihtiyaçlarını giderdikten sonra, bu ihtiyaçlardan hiyerarşik olarak daha üstte olan ihtiyaçları gidermeye yöneldikleri, bu ihtiyaçları gidermeden de bir üst seviye ihtiyaçların gelişimlerinde etkili olmasının beklenmediği öngörülür. Yani farklı bir deyişle Maslow'a göre bir hiyerarşi sevisyesindeki ihtiyaçlar giderilmeden kişinin bir üst seviyedeki ihtiyaçları hissetmesi mümkün değildir. Daha üst seviyedeki ihtiyaçlar alt seviyedeki ihtiyaç kategorileri giderildiği surette kendini göstermeye başlar.
.png)
PMP Sertifikası sınavına hazırlanırken özellikle de kaynak yönetimi bilgi alanında, kaynakların planlanması, ekibin geliştirilmesi ve ekibin yönetilmesi süreçlerinde karşınıza sıklıkla çıkabilecek, PMP sınavında içeriği hakkında soru gelebilecek PMI'ın önem verdiği motivasyon ve liderlik teorilerine de sitemizde yer vermeye çalışıyoruz.
Abraham Maslow ortaya attığı teoride bu ihtiyaçlar hiyerarşisini bir piramit olarak betimlememiştir. Zaten gerek proje yönetiminde, gerek işletme alanında, gerekse yönetim alanında Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi ile ilgili karşınıza çıkacak temel şey de bu piramittir. Maslow ihtiyaçlar piramidinde beş temel ihtiyaç kategorisi belirlenmiştir. İlk iki ihtiyaç basamağı en ilkel olarak algılanabilcek, evrimsel süreçlere dayanan ihtiyaçları kapsarken, diğer üç basamak ise daha güncel ihtiyaçları kapsamaktadır.
Bu ihtiyaç basamakları:
Fizyolojik ihtiyaçlar: İnsanoğlunun temel fiziksel ihtiyaçlarını kapsar. Bu ihtiyaçlar insanoğlunun yaşaması için bir başka söyleyişle canlılığını sürdürebilmesi için birinci derecede ihtiyaç duyduğu çok temel şeylerdir. Örneğin vücut sıcaklığınızı 36,5 derecede tutmak bu basamak dahilinde ele alınması gereken bir ihtiyaçtır. Maslow'a göre insanlar örneğin kurak bir bölgede susuzluk çekiyorlarsa, diğer ihtiyaçlarına odaklanmaları oldukça zordur.
Güvenlik: Fizyolojik ihtiyaçların karşılanmasının ardından insanoğlunun karşılamaya ihtiyaç duyduğu bir üst basamak temel ihtiyaçtır. Bir şekilde hayatta kalma aşamasını geçtiğiniz düşünüldüğünde güvenlik ihtiyacı ön plana çıkar. Sonuçta hiçbir insanın kenidin güvende hissetmediğinde, kendini en üst noktaya çıkarama motivasyonuna sahip olabileceği düşünülemez. Bir insan diğer basamaklara erişebilmek için kendisini bireysel olarak, fiziki olarak, duygusal olarak, mali olarak güvende hissetmelidir.
Ait olma ve sevgi ihtiyacı: İnsanın yalnız kaldığında daha iyi anladığı bu ihtiyaç tıpkı ilk iki basamaktaki gibi tarihten beri süregelen bir öncelik. Fizyolojik ihtiyaçları karşılığında ve güvende hissettiğinde bütün insanlar bir yere, bir şeye, bir organizasyona ait olma ve etrafındakiler tarafından sevilme arayışına girerler. İnsanların tek başına uzun süre yaşamlarını sürdürmeleri ve verimli olmaları beklenemez. Bir noktada herkes, sevme, sevilme, arkadaşlık kurma ve kabul edilme arayışına girer.
Saygınlık ihtiyacı: Maslow piramidinin en üstten bir alttaki basamağıdır. GEldiğimiz noktadanın diğer insanlar tarafından fark edildiğini görmek, başarıların dikkat çektiğini görmek her insanın egosunu okşayacak ve bu bir yerden sonra bir ihtiyaç haline gelecektir.
Kendini gerçekleştirme ihtiyacı: Maslow ihtiyaçlar piramidinin en üst basamağında yer alır. Buna göre insanlar belli alanlarda olabileceğinin en iyisi olmayı hedeflerler. Kendini gerçekleştirmenin nasıl ortaya çıkacağı kişiden kişiye değişiklik gösterebilen bir olgudur. Ancak, bir insanın bu arayışa girebilmesi için diğer basamaktaki ihtiyaçlarının karşılanmış olması gerekir.
